ÖZDEYİŞ
Söyleyeni belli özlü sözlerdirBirkaç kelime ile derin anlam ifade edebilen cümlelerdir
Kulaktan kulağa ya da yazılı olarak aktarılan kültüre yerleşmiş sözlerdir.
‘Hayatta en hakiki mürşit ilimdir’
M.Kemal Atatürk
‘Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum’
Hz.Ali
Dünya’yı isteyen bilime sarılsın,Ahiret’i isteyen bilime sarılsın;hem Dünya’yı ,hem Ahiret’i isteyen yine bilime sarılsın
Hz.Muhammed
Aklı olanın aslında hiç kimseye özenmemesi gerekir
Goethe
DEYİMLER VE ÖZELLİKLERİ
Belli bir durumu, belli bir kavramı göstermek için kullanılan öz anlamından az çok ayrı bir anlam taşıyan, kalıplaşmış, halkın ortak dil ürünü olan sözlere deyim denir.
Örnek:
İçine ateş düşmek
Pabucu dama atılmak
Yüreği ağzına gelmek
İki gözü iki çeşme
Deyimlerin Özellikleri
-Deyimler, kalıplaşmış sözlerdir. Sözcüklerin yerleri değiştirilemez ve bir sözcüğün yerine eş anlamlısı getirilemez.
Örnek:
Sözgelimi "Ayıkla pirincin taşını" yerine "Seç pirincin taşını" denmez ya da "Pirincin taşını ayıkla" gibi deyimi oluşturan sözcüklerin yerleri değiştirilemez.
-Deyimler, değişik kip ve kişi ekleriyle çekime girebilirler.
Örnek:
Kendini naza çek(mek)
Kendini naza çek(iyor)
Kendimi naza çek(tim)
Kendilerini naza çek(erler)
-Deyimi oluşturan sözcüklerin arasına başka söz grupları girebilir. Bu tip kullanımlarda deyim gözden kaçırılmamalıdır.
Örnek:
Gözü vitrinde duran kırmızı elbiseye takıldı.
Genel – Özel Anlam
Sözcüğün bir türün tamamı için kullanılmasına genel anlam , o türün sadece bir ya da birkaç örneğine işaret edecek şekilde kullanılmasına da özel anlam denir.
Köpek sadık bir dosttur . ( genel – Tüm köpekler için geçerli )
Köpek huysuzlanıyor. ( özel – Bir köpek için geçerli )
Köpeklerin mamasını verdi ( özel – Birkaç köpek için geçerli )
Cümlede önce genel kapsamlı bir sözcük sonra da o sözcüğün kapsamındaki bir başka sözcük söylenirse genelden özele sıralama yapılmış olur.
Derslerden en çok Türkçeyi severim .(ders – Türkçe)
Petrol ürünlerinden benzine zam geldi (petrol ürünleri – benzin)
Eğer önce dar kapsamlı söylenirse o zaman da özelden genele sıralama yapılmış olur.
Tiyatro en sevdiğim sanat dalıdır.
(tiyatro – sanat)
|
|
|
GALATASARAY <3
|
 |
|
|